Ajans kelimesi eskilerden hatırlarız radyoların yaygın olduğu dönemlerde ‘evladım aç şu radyoyu da ajansı dinleyelim’ dediklerini. Buradan yola çıkarsak ajans kelimesinin sözlük anlamı; haber toplama ve yayma işi ile uğraşan kuruluş olarak tanımlayabiliriz. Bir diğer anlamı; her hangi bir ticari kuruluşu tanıtarak kuruluş ile ilgili bilgi aktaran ve bu şekilde kazanç sağlayan iş kolu anlamı da taşımaktadır.
Buna bağlı olarak bütün bu tarz iş kollarını bünyesinde barındıran büro olarak ta tanımını yapabiliriz. Haber ajansı olarak Osmanlılar döneminde kurulmuş olan ‘ Osmanlı Telgraf Ajansı’ ve bunun akabinde kurulan, birinci dünya savaşının ilk yıllarında faaliyet göstermeye başlayan Milli Ajans tır. Mili ajans kurulma amacı o dönemlerde yurdumuzun kurtuluş mücadelesi verdiği o dönemleri bütün dünya basınına iletmek ve haberdar etmek amaçlı kurulmuştur. Yurttan aldığı haberleri basın ve radyo kanalı ile dünya basınına iletmek idi. Kurucuları başta Mustafa Kemal Atatürk, Yunus Nadir ve Halise Edip Adıvar tarafından 6 Nisan 1920 de kurulmasına öncülük etmişlerdir. Bu haber ajansının ilk duyurusu ise meclisin çıkarmış oldukları yasaları duyurmak olmuştur.
MUSTAFA KEMAL PAŞA İMZALI İLK ANADOLU AJANSIN KURULDUĞUNA DAİR GENELGE
Kurtuluş savaşı döneminde açılan ilk ajans Ankara da ve Ziraat Mektebi binasında kendilerine ayrılmış bir bölümde faaliyete geçmiştir. Donanım olarak çok eksik olan ( eski bir yazı makinesi, 2 sandalye, raflar) bulunmakta idi. Mustafa Kemal in kurmuş olduğu ajansa ait ilk genelgesinin açıklaması aşağıdaki gibidir. ‘ İslam’ın Canevi olan Osmanlı Saltanatı merkezinin düşmanların işgale geçmesi, bütün yurt ve milletimizin en büyük tehlikeyle karşılaşmasından dolayı tüm Rumeli ve Anadolu’nun giriştiği kutsal ve milli savaş esnasın da, Müslüman kişilerin içeride ve dışarıda en doğru haberlerle aydınlanmalarının zorunlu bir gereklilik olduğu dikkate alınmış, bunun sonucunda da, burada en yetkili kişilerden oluşan özel kurul yönetim ve denetiminde, Anadolu Ajans adı altında bir kurum kurulmuştur. Anadolu Ajansı’nın hızlı donanım ve araçlarla vereceği haber ve bilgi aslında Temsilciler Kurulumuzun tarafından belgeli ve asıl kaynaklarının nedeni olacağından bu ajans bildirimlerinin, özellikle Müdafaa-i Hukuk örgütümüzce seçilecek caddelere ve toplanılacak bölgelere asılması, dağıtımını, dahası bucak ve köylere dek ulaştırılmasını olabildiğince çok basılabilmesi için hızlı düzenlemeler yapılması, sonucundan da bilgi ve haber verilmesi önemle rica olunur.’ Şeklinde yayımlanmıştır. Ajans, hem yurt içi hem de yurt dışı haberlerini servis etmeye tam olarak 12. 4. 1920 tarihinde başlamıştır.
